Medicamenteuze behandeling

Spoelen met zout water

Het slijmvlies in onze neus produceert dagelijks een grote hoeveelheid slijm (bijna een halve liter). Normaliter wordt dit slijm door microscopisch kleine trilhaartjes op het slijmvlies afgevoerd richting de keel. Wanneer het slijmvlies ontstoken is zal enerzijds de productie van slijm toenemen en is anderzijds de functie van de trilhaartjes verminderd. Hierdoor zal het slijm in de neus blijven staan, wat gepaard gaat met het ontstaan van taaie korsten. Dit slijm en deze korsten zijn een voedingsbodem voor de groei van bacteriën, waardoor de ontsteking weer verergerd.
Het doel van het spoelen is het reinigen van de neus(bij)holten van snot en korsten en speelt een cruciale rol in de behandeling van CRS. Het spoelen van de neusholten kan het meest effectief gebeuren met een ruime hoeveelheid “zout water”. Voor volwassen 250 ml (grote beker) per keer. Uw arts zal aangeven hoe vaak per dag u dit moet doen. Meestal is dit 2-3 keer per dag.

Zout water
Het “zoute spoelwater” kunt u zelf goed bereiden door een theelepel keukenzout (even aftikken aan de rand ) op te lossen in 250 ml lauw water (grote beker) dit benadert de zoutwater samenstelling van het lichaam goed. Het water hoeft niet gekookt te worden; Nederlands kraanwater is in principe voldoende schoon. Tegen het koken van water is echter geen bezwaar, opwarmen in de magnetron mag ook. Het gebruiken van speciaal neusspoelzout in sachets heeft geen medisch voordeel. Het is wel gemakkelijk.

Spoelen
Het lauwe spoelwater kan op verschillende manieren in de neus worden gebracht:
– met een spoelkannetje/neusdouche
– met een 20 ml of 50 ml spuit
Spoel onder de douche of boven de wasbak/gootsteen. Spuit langzaam de spuit leeg of laat het neuskannetje leeglopen terwijl u de G-klank maakt of kort steeds de letter K zegt. Hierdoor sluit uw zachte gehemelte de neus af en komt het zoute water niet in de keel. Het water loopt via het andere neusgat weer naar buiten, aangezien de beide neusholten achterin met elkaar in verbinding staan. Laat aan het eind van de procedure de neus goed “leeglopen”.

Spoelkannetje/neusdouche
Gebruik bij voorkeur een plastic spoelkannetje of neusdouche. Glas is een extra risico in douche of gootsteen. Deze zijn te verkrijgen bij apotheek, drogist of via internet (bijv.  www.rhinohorn.nl ofwww.rhinicur.nl).
Het is aan te bevelen om het spoelkannetje/de neusdouche minimaal 1 maal per week te steriliseren. Dit kan o.a. door omspoelen, leeggooien en vervolgens 1 minuut in de magnetron of uitkoken.

Hoe vaak
Uw arts zal aangeven hoe vaak per dag u dit moet doen. Meestal is dit 2-3 keer per dag. Als er veel snot of korsten in de neus zijn is het goed vaker spoelen. U kunt niet te veel spoelen. Het spoelen is- ook bij jarenlange toepassing – volstrekt gevaarloos. Probeer het neusspoelen in te bouwen in uw dagelijkse hygiëne, zoals tandenpoetsen.

Medicijnen en neusspoelen
Als u medicijnen in de neus gebruikt (bijv neusspray of druppels) is het goed voor het gebruik van de medicijnen de neus te spoelen. Op die manier kunnen de medicijnen uw neusslijmvlies goed bereiken. U moet wachten tot de neus weer droog is (ongeveer 15 minuten) nadat u de neus gespoeld heeft voordat u de medicijnen in de neus gebruikt.

    Neusspray/nasules

 

Het doel van een neusspray/nasules is het voorkomen en het behandelen van de symptomen van allergie en ontsteking van het neusslijmvlies door bijvoorbeeld chronische rhinosinusitis. De neusspray/nasules die u voorgeschreven heeft gekregen behoort tot een groep geneesmiddelen die corticosteroïden genoemd worden. Corticosteroïden werken ontstekingsremmend op het neusslijmvlies. Neusspray en nasules bevatten dezelfde bestandsdelen. Neusspray is gemakkelijker in gebruik, maar nasules komen beter aan op de dieper gelegen slijmvliezen. De neusspray wordt lokaal (op de slijmvliezen van de neus) toegediend. De corticosteroïden worden praktisch niet in het bloed opgenomen en als er iets in het bloed komt zeer snel door het lichaam afgevoerd, waardoor het na toediening niet in het bloed teruggezien kan worden. De corticosteroïden werken daardoor alleen op de plek waar het aangebracht wordt en niet in andere delen van het lichaam. Corticosteroïden komen wel in hoge concentratie in het bloed voor indien ze in tabletvorm (prednison) worden gebruikt.

Langdurig gebruik van locale corticosteroiden als spray (bijv. Flixonase, Nasonex, Beconase, Budesonide) of als druppels (Flixonase nasules of Pulmicort respules)
Het langdurig gebruik van locale corticosteroiden in de neus is veilig. Deze middelen kunnen door volwassenen zonder bezwaar jaren achter elkaar worden gebruikt. Net als bij inhalatiecorticosteroiden (puffers) voor asthma is het dagelijks gebruik van deze onstekingsremmer nodig om de klachten te onderdrukken.
Lokale corticosteroiden kunnen en moeten in de luchtweg langdurig gebruikt worden om goed effect te hebben.
Corticsteroiden als tablet (bijv prednison of celestone) of als creme op de huid (bijv Triamcinolon,Nometason, Betamethason of Clobetasol), kunnen over het algemeen niet langdurig worden gebruikt. Raadpleeg uw arts als u deze medicatie langere tijd of vaak achter elkaar gebruikt.
Als locale corticosteroiden en spoelen met zout water onvoldoende effect op de klachten van chronische rhinosinusitis (met neuspoliepen) hebben dat wordt vaak geopereerd of korte tijd een corticosteroid tablet voorgeschreven. Als ook dit onvoldoende is, is er mogelijk een reden om een biological voor te schrijven.

Hoe gebruikt u een neusspray of nasules
Het gebruik van uw neusspray 
Snuit uw neus om uw neusgaten te reinigen. Spoel bij voorkeur uw neus eerst met zout water (zie hierboven). Wacht ongeveer 15 minuten na het spoelen voordat u de neusspray toedient. Schud de neusspray goed voor elk gebruik. Houd uw hoofd een beetje schuin naar voren. Houd de neusspray rechtop en plaats het neusstukje voorzichtig in één van uw neusgaten. Houd het eind van het neusstukje gericht naar de buitenkant van uw neus, weg van het neustussenschot. Dit kunt u het beste doen door het rechter neusgat te sprayen met uw linkerhand en het linker neusgat met[wF1] uw rechterhand (kruislings). Dit helpt om het geneesmiddel op de juiste plaats in uw neus te krijgen. Spray eenmaal om het geneesmiddel in uw neus te verstuiven, terwijl u inademt door uw neus. Neem het neusstukje uit uw neus en adem uit door uw mond. Herhaal deze handeling vervolgens in het andere neusgat. Uw arts zal u vertellen hoe vaak u dit per dag moet doen.

Het gebruik van nasules
Snuit uw neus om beide neusgaten te reinigen. Spoel bij voorkeur uw neus eerst met NaCl (zie hierboven). Wacht ongeveer 15 minuten na het spoelen voordat u de nasules toedient. Om ervoor te zorgen dat het geneesmiddel op de goede plek terecht komt, is het nodig om één van deze onderstaande lichaamshoudingen aan te nemen:
1) Kniel op de grond, buig voorover en leun met uw hoofd op de grond.
2) Ga staan of zitten, buig voorover totdat uw hoofd ter hoogte van uw knie is.
3) Ga op uw rug op bed liggen met uw hoofd achterover hangend over de rand van het bed. Uw KNO-arts zal aangeven wat voor u de beste methode is. Houd uw hoofd tenminste 1 minuut in dezelfde positie, als u staat of zit. Als u op bed ligt moet u uw hoofd zijwaarts leggen (naar de kant waar u de nasule heeft ingebracht), om de vloeistof op de goede plek te krijgen. Breng vervolgens de nasule[wF2] in uw neusgat en druk het platte deel van de zijkant van de Nasule éénmaal in, totdat de zijkanten elkaar bijna raken, als u 1 nasule moet gebruiken voor twee neusgaten. Druppel de overgebleven vloeistof van de Nasule in uw andere neusgat. Als u voor ieder neusgat één nasule gebruikt knijpt u de nasule in één keer helemaal leeg in het neusgat. Uw arts zal u vertellen hoe vaak u dit per dag moet doen.

Bijwerkingen
Bloedneuzen komen regelmatig (bij meer dan 1 op de 10 patiënten) voor bij het gebruik van neusspray/nasules, vooral bij het net starten van de medicijnen. Meestal is dit een enkel druppeltje bloed. Dit kan geen kwaad en gaat meestal over als de neusspray/nasules langere tijd gebruikt worden.
Minder vaak (bij ongeveer 1 op de 100 patiënten) gebeurt het dat er klachten ontstaan als hoofdpijn, onaangename smaak/reuk, droge neus, geïrriteerde neus, droge keel, geïrriteerde keel.
Het komt sporadisch voor (bij minder dan 1 op de 10.000 patiënten) dat er overgevoeligheidsreacties optreden, waarbij zwelling van het aangezicht en benauwdheid kunnen optreden.
Wanneer een van de bijwerkingen ernstig wordt neemt u dan contact op met uw KNO-of huisarts.

    Antibiotica

 
Uw KNO-arts adviseert u langdurig antibiotica te gaan gebruiken om uw slijmvliezen tot rust te brengen. Meestal bent u inmiddels langdurig behandeld met het spoelen van de neus met zout water en neusspray/nasules en zijn uw klachten matig tot ernstig te noemen. Antibiotica hebben een ontstekingsremmende werking. Om CRS optimaal te behandelen dient u de neusspoelingen en neusspray/nasules hierbij te continueren.

Het gebruik van antibiotica
Uw arts zal u een recept meegeven voor het antibioticum. U zult een langdurige (drie maanden of meer), maar laaggedoseerde behandeling krijgen.

Bijwerkingen
De belangrijkste bijwerking van het langdurig gebruik van antibiotica is het optreden van stoornissen in de nier- en leverfunctie. Daarom zal uw nier- en leverfunctie na een maand gecontroleerd worden door middel van een bloedonderzoek. Na enkele maanden wordt dit onderzoek herhaald. U krijgt de aanvragen voor het bloedonderzoek mee. U zult na elk bloedonderzoek door middel van een telefonisch consult de uitslag hiervan krijgen of u krijgt de uitslag van de huisarts.
Daarnaast zijn er andere bijwerkingen die kunnen optreden. Deze kunt u teruglezen in de bijsluiter van het geneesmiddel.
Wanneer er zich bijwerkingen voordoen, neemt u dan contact op met de polikliniek KNO.

Corticosteroïd tabletten (prednison, celestone)
Uw KNO-arts adviseert u een (stoot)kuur met corticosteroïd tabletten te gaan gebruiken om de slijmvliezen van neus tot rust te brengen en/of de poliepen te laten slinken. Hiertoe wordt over het algemeen besloten, wanneer er onvoldoende verbetering wordt gezien met neusspray/nasules en neusspoelingen alleen, of wanneer er ernstige klachten en/of afwijkingen zichtbaar zijn.
Evenals neusspray/nasules bevatten prednison en celestone een corticosteroïd, hetgeen ontstekingsremmend werkt. Door het corticosteroïd als pil te nemen, wordt er via de bloedbaan een hoge dosering van dit medicijn in de slijmvliezen bereikt, waardoor er vaak snel een verbetering van de klachten optreedt. De keerzijde van deze toedieningsvorm is dat er, i.t.t. het gebruik van neusspray/ nasules, meer bijwerkingen op kunnen treden (zie hieronder). Corticosteroïd tabletten worden gebruikt bij zeer veel aandoeningen, waarbij ontstekingsverschijnselen een rol spelen.

Het gebruik van Corticosteroid tabletten
Over het algemeen worden corticosteroïd tabletten voor enkele weken voorgeschreven. Soms is het nodig om daarna nog enige tijd door te gaan met een lage onderhoudsdosering. Gedurende de hele behandeling bepaalt uw arts samen met u of de hoeveelheid corticosteroïd bijgesteld moet worden, zodat u de laagst mogelijk dosering gebruikt die nog goed werkt.

Bijwerkingen
Het optreden van bijverschijnselen hangt nauw samen met de hoeveelheid Prednison die u gebruikt en de periode waarover u het gebruikt. Daarom schrijft de arts altijd de laagst mogelijke dosis voor een zo kort mogelijke tijd voor. Bij CRS zal er meestal een kortdurende stootkuur voorgeschreven worden. Bij een stootkuur treden weinig schadelijke bijwerkingen op. Hoe vaker een stootkuur per jaar herhaalt wordt, hoe groter de kans op vervelende bijwerkingen. De onderstaande verschijnselen kunnen onder andere optreden.
Dikker worden van het gezicht en romp, gewichtstoename, verminderde weerstand tegen infecties, maagklachten, vertraagde wondgenezing, gladde, dunne huid, botontkalking, stemmingsveranderingen. Indien er bijverschijnselen optreden meldt dit dan aan uw behandelend arts.
Wanneer u suikerziekte heeft kunnen de suikerwaarden erg gaan schommelen door een stootkuur prednison of celestone. De bloedsuikers dienen derhalve nauwgezet in de gaten gehouden te worden. Uw arts heeft met u besproken hoe deze controles plaats zullen vinden. Neemt u bij problemen direct contact op met uw huis- of KNO-arts.